Yaz geldi! Yaz demek, sıcak günleri kumsalda geçirmek, arkadaşlarla mangal keyfi yapmak, hak ettiğiniz o tatile sonunda gidebilmek ve cilt kanseri riskinin oldukça artması demek.
Eğer bu sonuncusu sizi şaşırttıysa bu makale tam size göre. Beslenmenin belli hastalıkları önlemede kritik bir rol oynadığı biliniyor, cilt kanseri buna bir istisna değil. Tabii ki günlük meyve ve sebze tüketiminize devam etmelisiniz, ama araştırmalara göre cilt kanseri riski düşünüldüğünde bu yeterli olmayabilir. 2015 yılında 9 araştırma üzerinde yapılan bir analize göre, bol meyve ve sebze içeren bir beslenme daha düşük melanom (cildin üzerindeki koyu renkli kötü huylu tümör) riski anlamına gelmiyor. Neyse ki modern araştırmalar belli vitaminlerle takviye edilen dengeli bir beslenmenin bu konuda faydalı olabileceğini gösteriyor.
En Çok İşe Yarayanlar:
A Vitamini
Beslenmenize A1 vitamini (retinol) takviyesi yapmak cilt kanseri riskini azaltabilir, özellikle kendinize uygun güneş kremi kullanmayı ihmal etmiyorsanız. Bazı çalışmalarda retinol tüketimi azalan melanom riski ile ilişkilendirildi; ama aynı şey beta-karoten (A vitamininin bitkisel biçimi) tüketimi için geçerli değil, buna dikkat edin. Vücudunuz beta-karoteni doğal olarak retinole dönüştürür, ama bu ikisi fizyolojik olarak biraz farklı çalışır. Yapılan çalışmada araştırmacılar günde 1800 mikrogramın üzerinde yüksek doz bir retinol tüketiminin kadınlarda cilt kanseri riskini azalttığını tespit ettiler.
Sakın bu tüketimi abartmayın. Beta-karotenin aksine fazla tüketilmesi halinde retinol zehirleyici ve hatta öldürücü bir etki yapabilir. Ayrıca fazla retinol tüketimini kemik zayıflığı ile ilişkilendiren çalışmalar da mevcut. Özellikle hamile kadınlar yüksek dozlarda retinol tüketmemeli, zira anne karnındaki bebekte gelişim bozukluklarına yol açabiliyor. Ulusal Sağlık Enstitüsü tarafından yetişkinler için önerilen günlük tüketim dozu 700-900 mikrogram (en fazla günde 3.000 mikrogram). Şu anda retinol üzerinde başka çalışmalar da yapılıyor. Bunlar tamamlanana kadar önerilen günlük tüketim dozuna riayet edebilirsiniz.
B Vitamini
B vitamini diye bilinen şey aslında her biri vücutta farklı bir işlev gören sekiz vitaminden oluşan bir gruptur. B vitaminlerinden yalnızca biri cilt kanseri riskini azaltmaktadır. Melanomsuz cilt kanseri geçirmiş 386 yüksek risk hastalar üzerinde yapılan bir çalışmada yüksek dozda B3 vitamini (niasinin bir biçimi olan nikotinamid) tüketiminin yeni cilt kanseri oluşumu riskini %20 oranında azalttığı gözlendi.
Her zaman olduğu gibi burada da 14-18 miligram (en fazla 35 miligram) olan önerilen günlük tüketim miktarına uyum. B3 vitamini yüksek dozlarda baş ağrısı, baş dönmesine neden olabilir ve karaciğere zarar verebilir. O yüzden önce doktorunuza danışmadan B vitamini tüketiminizi artırmayın.
D Vitamini
D vitaminin kolon ve meme kanseri riskini azalttığına dair bulgular yaygın bir şekilde biliniyor, ama cilt kanserine ilişkin sonuçlar aynı kesinlikte değil.
Yapılan bazı çalışmaların sonucuna göre D vitamini supplementleri her ne kadar cilt kanserinin oluşumuna engel olmasa bile oluşmuş olan cilt kanserinin aşamasını ve kalınlığını azaltabilir ve böylece melanom tedavisi gören hastanın hayatta kalma şansını artırabilir. Burada önemli bir nokta var: Bu çalışmalar D vitaminin kanser tedavisinde kullanıldığını söylemiyor. Çalışmalar yalnızca D vitaminin cilt kanseri olan hastaların daha şiddetli bir kanser türü geliştirme ihtimalini azaltabileceğini ve aynı zamanda uygun tıbbi tedavi gören hastalarda daha olumlu sonuçlar sağlayabileceğini iddia ediyor. D vitamini için önerilen günlük tüketim dozu 600 UB.
Üzüm Çekirdeği Ekstresi
Üzüm çekirdeği ekstresi ve cilt kanseri üzerinde yapılan araştırmalar sınırlı, ama hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalar ve insanlar üzerinde yapılan öncü araştırmalar bazı olumlu sonuçlar verdi. Örneğin, farelere verilen üzüm çekirdeği ekstresinin UV ışınlarının neden olduğu cilt tümörünün gelişme riskini azalttığı görüldü. Buna ek olarak 830 denek üzerinde yapılan bir çalışmada araştırmacılar üzüm çekirdeği ekstresi supplementi tüketen 17 denekte skuamöz hücreli karsinom gelişme ihtimalinde %69 azalma gözledi. Ama hemen heyecanlanmayın; unutmayın ki şarap yeterli bir üzüm çekirdeği kaynağı değil. İnsanlar üzerinde yapılan bu araştırmada ortalama üzüm tüketimi çekirdeği tüketim miktarı tespit edilmemiş. Üzüm çekirdeği ekstresi için belirlenmiş bir önerilen günlük tüketim miktarı da yok. Dozlar tipik olarak günde 50 ila 300 miligram arasında değişiyor.
Bilimin İddiaları Desteklemediği Yerler:
Aşağıdaki supplementlere ilişkin umut veren hikayeler duymuş olabilirsiniz, ama gerçek şu ki bu bileşenler henüz yeteri kadar analiz edilmedi. Bazıları birbiri ile çelişen sonuçlar üreten birden fazla araştırmaya konu oldu. Diğerleri ise cilt kanserine yakalanma riskinizi azaltmıyor.
C vitamini iyi de olabilir kötü de
C vitaminin sahip olduğu iddia edilen yararlara karşın bu vitaminin vücudumuzda yarattığı etkiye ilişkin, en azından cilt kanseri riski bağlamında, yeterince bilgi sahibi değiliz. İtalya’da yapılan küçük bir araştırma C vitaminin cilt kanserine karşı koruma sağladığına işaret etti, ama diğer araştırmacılar bulguların yetersiz olduğunu söylüyorlar. Bir grup Amerikalı araştırmacı ise C vitaminin fazla tüketilmesinin kötü olabileceğini söylüyor. 121.700 kadın hemşire üzerinde yapılan büyük bir çalışmada araştırmacılar yüksek C vitamini tüketimi ile artan cilt kanseri arasında bir ilişkiye rastlayınca oldukça şaşırdılar. Hemen korkmayın, bu çalışmada rastlanan C vitamini tüketim miktarı 75-90 miligram arasında olan önerilen günlük tüketim miktarının çok üzerindeydi.
İlginçtir ki besinlerinde az C vitamini olan ve C vitaminini daha çok supplement olarak tüketen kadınlarda artan kanser riski gözlenmedi.
E vitamini, Selenyum ve multivitaminlere ilişkin az bulgu var
Şu an itibariyle E vitaminin veya selenyumun cilt kanserine yakalanma riskinizi azalttığına dair bir bulgu yok. Multivitaminler ise genel olarak kanser riskini azaltırken cilt kanserine özel olarak bir koruma sağlamıyorlar.
Antioksidanlar laboratuvarda işe yarıyor, ama gerçek dünyada etkisiz
Mikroskop altında bakıldığında belli antioksidanların kanser hücrelerini engellediği ve öldürdüğü görüldü. Ama İnsanlar üzerinde yapılan daha geniş kategorideki araştırmalarda antioksidanların aynı etkiyi yaptığı tespit edilemedi. Bu bir çalışma tasarımı hatası olabilir. Çoğu zaman deneklere “antioksidan” tüketimleri hakkında sorular sorulmuş. Bu geniş kategori çikolatadan yukarıda sayılan vitaminlere dek her şeyi kapsıyor. Tabii sorun şu da olabilir: Güneşe çok fazla maruz kalmak cilt kanseri oluşumunda antioksidan tüketiminden çok daha önemli.
Hazır! Dikkat! Yaz!
Biz bu makalede size cilt kanseri üzerine yapılan ilgili araştırmaların bir özetini sunduk. Ama gidip bir dizi yaz supplementi almaya koşmadan önce mutlaka doktorunuza danışın. Sonuç olarak eğer dengeli bir beslenmeniz varsa, günlük vitamin ve mineral dozlarınızı alıyorsanız ve size uygun güneş kremini kullanıyorsanız (daima güneşe çıkmadan 30 dakika önce güneş kreminizi sürün ve güneş altında geçirdiğiniz zamanı sınırlı tutun) plajda geçirdiğiniz günü sağlıklı bir şekilde tamamlamış olacaksınız.
Sitemizden yer alan tüm içerik ve ürünler bilimsel araştırmalara/tavsiyelere dayanır ve doktorunuza danışarak uygulanması/kullanılması tavsiye edilir ve tamamen kendi sorumluluğunuzdadır.
Yorum Yazın